Sáng kiến kinh nghiệm Nghiên cứu ứng dụng một số trò chơi vận động nhằm phát triển tố chất thể lực, sức mạnh tốc độ cho học sinh lứa tuổi THCS

 Đề Tài : “Nghiên cứu ứng dụng một số trò chơi vận động nhằm phát triển tố 
 chất thể lực, sức mạnh tốc độ cho học sinh lứa tuổi THCS” .
 PHẦN I - PHẦN MỞ ĐẦU
 I/ lý do chọn đề tài:
 1. Lý do khách quan
 Ngày nay đất nước ta đang đi trên con đường công nghiệp hóa, hiện đại 
hoá với khẩu hiệu: “ Khoẻ để xây dựng và bảo vệ tổ quốc”. Hiểu được ý nghĩa 
tác dụng của việc tập luyện TDTT đã đem lại sức khoẻ cho con người, hoàn 
thiện về thể chất cho nhân dân lao động, có thể nói sức khoẻ con người là một 
yếu tố hợp thành quan trọng của lực lượng sản xuất, có sức khoẻ mới có lao 
động, có lao động mới có sự sáng tạo sản xuất ra của cải vật chất, đất nước 
mạnh cùng với sự lớn mạnh của nhiều ngành trong cả nước. TDTT ngày nay 
được phát triển cả về bề rộng lẫn chiều sâu . 
 Điền kinh là môn thể thao cơ bản nó chiếm vị trí quan trọng trong 
chương trình thi đấu của các đại hội Olympíc Quốc tế và trong đời sống thể 
thao của nhân loại, điền kinh được phát triển cùng với sự ra đời của xã hội loài 
người. Ngay từ những ngày đầu tiên xuất hiện xã hội loài người, các bài tập 
điền kinh đã được loài người sử dụng từ thời cổ Hy Lạp. Song lích sử phát triển 
của nó được ghi nhận trong cuộc thi đấu chính thức từ năm 776 trước công 
nguyên, cùng với sự phát triển của xã hội loài người, từ những hoạt động trong 
lao động sản xuất tạo ra những kỹ năng, kỹ sảo, để tự vệ, để chiến đấu và phòng 
chống thiên tai, dần dần hình thành các trò chơi vận động, các cuộc thi đấu và 
nó thu hút mọi người tham gia tập luyện, chính vì thế mà điền kinh được coi là 
một trong những nội dung chính và không thể thiếu được trong các kỳ thi đấu 
của thế vận hội Olympíc, giải thế giới châu lục và quốc gia. Nội dung điền kinh 
không chỉ các môn thi đấu mà nó có ý nghĩa tập luyện, do đó điền kinh là một 
trong những môn thể thao có vị trí quan trọng trong hệ thống giáo dục thể chất, 
đồng thời là môn học chủ yếu đối với học sinh ở cảc trường trung học, cao 
đẳng, đại học.
 Trường THCS Trần Hào Giáo viên: Lưu Viết Lập 1 năng thể chất và các thuộc tính của nó có liên quan đến các tố chất thể lực ở lứa 
tuổi học sinh nhằm thúc đẩy sự thể hiện và phát triển một cách đầy đủ ,các năng 
lực thể chất có vai trò hết sức quan trọng đối với sự nắm vững những kỹ năng , 
kỹ xảo vận động, phát triển khả năng thích ứng cao đối với lượng vận độngcủa 
các hệ thống cơ thể .
 Xuất phát từ các vấn đề nêu trên tôi đã mạnh dạn đi sâu vào nghiên cứu đề tài:
“ Nghiên cứu ứng dụng một số trò chơi vận động nhằm phát triển tố chất thể 
 lực, sức mạnh tốc độ cho học sinh lứa tuổi THCS” .
 Với đề tài trên tôi mong muốn góp phần nhỏ bé vào việc giảng dạy và 
huấn luyện một số trò chơi vận động đã được lựa chọn nhằm mục đích nâng cao 
tố chất thể lực, sức mạnh tốc độ cho các em học sinh THCS lứa tuổi 14-15.
 II/ Mục đích nghiên cứu: 
 Thông qua việc ứng dụng một số bài tập trò chơi vận động nhằm phát 
triển thể lực, sức mạnh tốc độ giúp tôi đánh giá đươc hiệu quả bài tập trò chơi 
vận động có phù hợp với đối tượng trong sự phát triển thể lực, sức mạnh tốc độ 
cho trẻ 14, 15 tuổi. Từ đó tạo cơ sở cho việc xác định chuẩn các nội dung bài 
tập phát triển thể lực chung cho lứa tuổi 14, 15.
 III/ Đối tượng , phạm vi nghiên cứu:
 40 học sinh (20 nam, 20 nữ) ở lứa tuổi 14-15 trường THCS Trần Hào.
 IV/ Nhiệm vụ nghiên cứu: 
 - Để hoàn thành đề tài tốt xác định hai nhiệm vụ sau:
 Nhiệm vụ chung: Nghiên cứu lựa chọn cá trò chơi vận động nhằm phát 
triển tố chất thể lực, sức mạnh tốc độ cho các em học sinh lứa tuổi 14 - 15.
 Nhiệm vụ cụ thể: Đánh giá hiệu quả ứng dụng các bài tập trò chơi vận 
động nhằm phát triển tố chất thể lực, sức mạnh tốc độ cho các em học sinh lứa 
tuổi 14-15 trường THCS Trần Hào.
 V/ Phương pháp nghiên cứu:
 Để giải quyết các nhiệm vụ trên của đề tài, tôi đã sử dụng phương pháp 
nghiên cứu sau:
 a. Phương pháp nghiên cứu và tổng hợp tài liệu:
 Các tài liệu liên quan đến đề tài, nhằm tìm hiểu tình hình phát triển thể 
dục thể thao nói chung và môn điền kinh nói riêng ở các nước và trên thế giới 
 Trường THCS Trần Hào Giáo viên: Lưu Viết Lập 3 đoạn phát triển, tính linh hoạt trong trung ương thần kinh cao nhưng rễ bị khuyếch 
tán, sức bền chung kém, dễ mệt mỏi.
 Căn cứ vào đặc điểm trên thì quá trình giảng dạy phải thi phạm, nhiều nội 
dung các buổi tập phải sinh động, đa dạng hoá, đưa các bài tập để cho hệ thần 
kinh phát triển một cách nhịp nhàng giữa các hệ thống tín hiệu.
 + Hệ hô hấp : Được điều chỉnh dung tích sống và nhịp tim đạt cao, tuy 
vậy hệ thần kinh giao cảm nhạy bén nên dễ bị tăng do hồi hộp, xúc động, tần số 
hô hấp của các em trong độ tuổi 14- 15 sâu để tăng cường cơ năng trong cơ hô 
hấp.
 + Hệ tiêu hoá: Rất tốt, sự hấp thụ các chất dinh dưỡng qua hệ tiêu hoá 
nhanh, hiệu suất lớn.
 + Hệ xương: Hệ xương phát triển nhanh và đột ngột, đàn tính của xuơng 
giảm xuất hiện sự cốt hoá ở một số bộ phận của xương (như cột xương sống) 
nên cùng với sự phát triển về chiều dài cột sống thì khả năng biến đổi của cột 
sống không giảm mà trái lại tăng lên xu hướng cong vẹo
 + Hệ cơ: Ở giai đoạn này hệ cơ phát triển với tốc độ nhanh, khối lượng 
và số lượng tăng đáng kể, các nhóm cơ nhỏ phát triển nhanh hơn so với hệ 
xương. Cơ bắp phát triển nhanh, đàn tính của cơ nhanh, không đồng đều. Chủ 
yếu là các cơ lớn phát triển tương đối nhanh như cơ đùi, cơ cánh tay, vì sự phát 
triển không đều đó nên khi tập luyện người giáo viên chú ý phát triển cơ bắp 
cho các em.
 + Hệ tuần hoàn: Tế bào cơ tim và tính đàn hồi của các em còn nhỏ, van 
tim phát triển kém, dung tích và thể tích của tim nhỏ, nhịp tim nhanh. Cùng với 
sự lớn lên của tuổi tác, sự điều tiết hệ thống tim mạch (thần kinh thực vật) càng 
hoàn thiện kích thước của tim các em chịu ảnh hưởng rất mạnh của tập luyện, 
nếu thi đấu căng thẳng việc trao đổi diễn ra rất mạnh mẽ, ở giai đoạn này các 
em chỉ có thể đáp lại bằng việc tăng nhanh tần số mạch đập để tăng lưu lượng 
phút, nếu tăng mạch quá nhanh thì máu vào tâm nhĩ ít do thời gian tâm chương 
bị rút ngắn, sự tạo thành thiếu máu và ô xy trong cơ thể, do lượng vận động của 
các em lứa tuyôỉ này không quá lớn, cần phải đưa ra hệ thống các bài tập, trò 
chơi có cường độ trung bình nhằm làm cho tim tăng lên, điều đó rất có lợi cho 
việc nâng cao cơ năng của hệ thống tim mạch.
 1.b. Đặc điểm về tâm lý:
 Trường THCS Trần Hào Giáo viên: Lưu Viết Lập 5 Sức mạnh là khả năng sinh ra lại cơ học bằng sự nỗ lực cơ bắp, sức mạnh 
tốc độ là khả năng sinh lực trong các động tác nhanh, sức mạnh này một mặt 
phụ thuộc vào đặc tính sinh lý cơ của động tác mặt khác phụ thuộc vào mức độ 
hoạt động của từng nhóm có riêng biệt và sự phối hợp giữa chúng.
 2.c. Cơ sở lý luận các tố chất sức nhanh.
 - Sức nhanh là tổ hợp cá thuộc tính chức năng của con người, có quy định 
chủ yếu và trực tiếp đặc tính tốc độ động tác cũng như thời gian phản ứng vận 
động.
 - Tốc độ là khả năng thực hiện động tác trong thời gian ngắn nhất, yếu tố 
quyết định của tốc độ là kinh hoạt của quá trình thần kinh và tốc độ co cơ được 
chia làm 4 yếu tố.
 - Xuất hiện hưng phấn trong cơ quan cảm thụ.
 - Dẫn truyền vào hệ thần kinh trung ương.
 - Truyền tín hiệu từ hệ thần kinh trung ương tới cơ.
 - Hưng phấn cơ vào hoạt động tích cực.
 3. Cơ sở thực tiễn:
 Lựa chọn một số trò chơi vận động nhằm phát triển thể lực, sức 
mạnh tốc độ cho học sinh lứa tuổi THCS
 Để đạt được các tố chất thể lực chung, cần xác định thông qua hệ tống 
chỉ tiêu thành tích để lựa chọn một số trò chơi tương ứng phù hợp như:
 + Các trò chơi nhằm phát triển tố chất sức mạnh bao gồm : Làm theo lời 
tôi, mèo đuổi chuột, người cuối cùng.
 + Các trò chơi vận động nhằm phát triển sức mạnh gồm : Chọi gà, nhảy 
cừu, lò cò tiếp sức.
 CHƯƠNG II:
 THỰC TRẠNG CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
 1. Khái quát phạm vi (địa bàn nghiên cứu):
 Trường THCS Trần Hào được thành lập năm 1997 nằm địa bàn xã Hòa 
Quang, ngày đầu thành lập cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học bộ môn thể dục 
còn thiếu, chưa đồng bộ. Song những năm qua nhờ sự quan tâm các cấp, nhà 
trường đã khắc phục những khó khăn, tạo điều kiện mọi mặc cho bộ môn thể 
dục , cũng như công tác giáo dục thể chất.
 2- Thực trạng của đề tài nghiên cứu : 
 Trường THCS Trần Hào Giáo viên: Lưu Viết Lập 7 - Điều kiện học về thời gian của các em học sinh ở gia đình còn rất hạn 
hẹp, do tình hình kinh tế trên địa bàn nông thôn còn nhiều khó khăn nên hầu hết 
học sinh học một buổi ở trường, một buổi phải tham gia lao động giúp đỡ gia 
đình. 
 CHƯƠNG III:
 BIÊN PHÁP, GIẢI PHÁP CHỦ YẾU ĐỂ THỰC HIỆN ĐỀ TÀI
 1. Cơ sở đề xuất các giải pháp: Tổng hợp các cơ sở nêu trên.
 2. Các giải pháp chủ yếu:
 * Hệ thống các nội dung tập luyện ban đầu cần đáp ứng yêu cầu:
 1- Củng cố và nâng cao sức khoẻ giúp cho cơ thể phát triển cân đối, khắc 
phục sửa chữa những sai lệch. 
 2- Hình thành các kỹ năng, kỹ sảo vận động cần thiết và sự phối hợp các 
hoạt động khác nhau với độ chính xác ngày càng cao.
 3- Giáo dục ý thức kỷ luật, tính tập thể, đạo đức, nếp sống văn minh, 
nhanh nhẹn, thông minh, sáng tạo và dũng cảm. 
 4-Khái quát và tích luỹ những tri thức chuyên môn trong tập luyện thể 
thao nói chung, điền kinh nói riêng, gây hứng thú say mê tập luyện hàng ngày 
để hoàn thiện mình.
 5- Phát triển các tố chất thể lực: Sức mạnh, tốc độ, phát triển thể lực.
 3. Tổ chức, triển khai thực hiện.
 *Nội dung bài tập nhằm giáo dục thể lưc chung cho các em học sinh lứa 
tuổi 13- 14 được trình bầy ở bảng sau:
 +Tiến trình giảng dạy nội dung các trò chơi được trình bày ở bảng sau:
 + Tiến trình giảng dạy trò chơi vận động:
 STT Tuần
 1 2 3 4 5 6 7 8 9
 Tên trò chơi
 1 Chọi gà x x x x x x x
 2 Nhảy cừu x x x x
 3 Lò có tiếp sức x x x x x x x
 Nội dung bài tập trò chơi vận động:
 Trường THCS Trần Hào Giáo viên: Lưu Viết Lập 9 - Mục đích: Nhằm rèn luyện kỹ năng chạy kết hợp phát triển sức nhanh 
của chân và sự kết hợp khéo léo chính xác.
 - Chuẩn bị: Chọn nơi bằng phẳng sạch sẽ tập trung học sinh nam riêng 
(học sinh nữ riêng), hai hàng dọc cách nhau 2m mỗi hàng chọn một em đóng 
giả “cừu” đứng cách hàng 3- 4m, có hai cách đứng: 
 + Đứng mặt theo hướng chạy đà của các bạn.
 + Đứng quay ngang thân người vai quay về bạn, ở cả hai cách người giả 
cừu đứng hai chân rộng bằng vai, đầu và thân cúi về trước hai tay trống hông.
 - Cách chơi: 
 Cùng đứng chuẩn bị mắt nhìn theo hướng chạy lần lượt trong hàng chạy 
đến cừu chống hai tay vào lưng cừu bật nhẩy rạng hai chân qua người bạn, nhẩy 
song đi bộ về cuối hàng cờ lượt sau ( sau mỗi lượt phải thay cừu)
 - Thời gian 3- 4 lần nghỉ 1- 2 phút. 
 * Trò chơi 3: Lò cò tiếp sức 
 - Mục đích: phát triển sức mạnh chân khải năng phối hơp nhanh nhẹn 
khéo léo.
 - Chuẩn bị: Kẻ một vạch suất phát, cách vạch suất phát kẻ một vạch giới 
hạn hoặc cắm một cờ (10 - 15m) tập hợp hóc sinh thành hai hàng dọc sau vạch 
suất phát thẳng hướng với cờ (số học sinh hai hàng phải bằng nhau và cùng giới 
tính).
 - Cách chơi: Khi có lệnh em số một nhanh chóng nhẩy lò cò về phía trước 
qua cờ rồi về vạch xuất phát chạm tay vào bạn thứ hai, em thứ hai lại lò cò như 
vậy cho đến hết số người trong hàng, hàng nào về trước ít phạm quy là thắng 
cuộc. Mỗi em thực hiện 2- 3 lần nghỉ giữa một phút.
 * Bài học kinh nghiệm
 Để đạt được những kết quả trên, người giáo viên trực tiếp giảng dạy bộ 
môn cần thực hiện tốt những yêu cầu sau.
 - Giáo viên phải nắm được mục tiêu đã được định lượng trong bài.
 - Nghiên cứu các cách tổ chức cho học sinh hoạt động, chiếm lĩnh kiến 
thức, kỹ năng phù hợp với mục tiêu. (Lựa chọn nội dung, kiến thức để tổ chức, 
cho học sinh hoạt động, dự kiến hệ thống câu hỏi, hướng dẫn học sinh hoạt). 
 - Nhận xét, khuyến khích thành của học sinh.
 - Tạo điều kiện cho học sinh tự tập luyện.
 Trường THCS Trần Hào Giáo viên: Lưu Viết Lập 11