Hướng dẫn học sinh học tập môn Lịch sử 6 - Chương III: Thời kì Bắc thuộc và đấu tranh giành độc lập - Năm học 2019-2020

 HƯỚNG DẪN HỌC SINH HỌC TẬP
 Môn: Lịch sử 6
 Năm học : 2019-2020
 CHƯƠNG III: THỜI KÌ BẮC THUỘC VÀ ĐẤU TRANH GIÀNH ĐỘC LẬP
 Nội dung1: TRƯNG VƯƠNG VÀ CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN
 XÂM LƯỢC HÁN
I/ MỤC TIÊU:
1- Kiến thức: HS nắm được
- Công cuộc xây dựng đất nước sau khi giành được độc lập của Hai Bà Trưng
- Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Hán (diễn biến, kết quả, ý nghĩa)
2- Thái độ:
- Ý thức lòng căm thù quân xâm lược. Xây dựng ý thức tự hào, tự tôn dân tộc.
- Lòng biết ơn 2 Bà Trưng, tự hào về truyền thống phụ nữ Việt Nam.
3- Kỹ năng:
- Đọc bản đồ lịch sử, trình bày diễn biến, ý nghĩa của các sự kiện.
II/TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM:
1. Công cuộc xây dựng đất nước sau khi giành được độc lập của Hai Bà Trưng
*Nhận biết và ghi nhớ những việc làm của 2Bà Trưng sau khi giành thắng lợi
- Bà Trưng Trắc được suy tôn lên làm vua lấy hiệu là Trưng Vương đóng đô ở Mê Linh.
- Phong chức cho những người có công, lập lại chính quyền. Trao lại quyền cho các Lạc 
tướng, xá thuế 2 năm liền cho dân, xóa bỏ chế độ lao dịch hà khắc nặng nề.
2. Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Hán
*Diễn biến:
- Mã Viện chỉ huy quân sang xâm lược nước ta
- Tháng 4 –42 quân Hán tấn công Hợp Phố. Quân ta anh dũng chống trả quyết liệt
- Quân Hán tiến vào nước ta theo 2 đường thủy, bộ rồi tập trung ở Lãng Bạc.
- Hai Bà kéo quân đến Lãng Bạc nghênh chiến gây cho địch nhiều tổn thất. Nhưng do quân 
địch đông ta lui về giữ cổ loa và Mê Linh. Sau đó rút về Cấm Khê Mã Viện cho quân đuổi 
theo quân ta chiến đấu anh dũng. 
- Tháng 3 năm 43 Hai Bà hy sinh oanh liệt 
- Cuộc kháng chiến tiếp tục đến tháng 11- 43
*Ý nghĩa:
 -Thể hiện ý chí quyết tâm chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta
- Giải thích vì sao nhân dân ta tôn thờ Hai Bà Trưng
 III . BÀI TẬP 
 A. Tự luận 
 1. Những việc làm của Bà có ý nghĩa và tác dụng như thế nào ?
 2. Nhận xét gì về tinh thần chiến đấu Hai Bà Trưng và của nhân dân ta ?
 3. Em hãy trích đọc thơ về Hai Bà Trưng mà em sưu tầm được
 B.Trắc nghiệm 
 Em hãy chọn câu trả lời đúng
Câu1. Người có công lao to lớn trong cuộc kháng chiến chống xâm lược Hán (năm 40) ?
A. Hai Bà Trưng C. Lí Bí
 1 - Chính quyền đô hộ giữ độc quyền ngoại thương
3. Sự phân hóa xã hội,sự truyền bá văn hóa phương Bắc và cuộc đấu tranh gìn giữ văn hóa 
dân tộc
 *Nhận biết sự phân hóa xã hội, sự truyền bá văn hóa phương Bắc và cuộc đấu tranh gìn giữ 
văn hóa dân tộc 
- Phân tích được sự phân hóa xã hội qua sơ đồ phân hóa xã hội sgk trang 55
- Chính quyền đô hộ mở trường dạy tiếng Hán, truyền đạo giáo, phật giáo, nho giáo.. và 
những phong tục luật lệ Hán vào nước ta
- Nhân dân ta đã kiên trì đấu tranh bảo vệ tiếng nói, chữ viết , phong tục và nếp sống của 
dân tộc 
4. Cuộc k/nghĩa Bà Triệu năm 248
 *Trình bày được nguyên nhân,diến biến,ý nghĩa cuộc khởi nghĩa Bà Triệu
- Nguyên nhân bùngnổ:
- Do chính sách bóc lột tàn bạo của nhà Ngô.
- Diễn biến:
- 248 khởi nghĩa diễn ra ở Phú Điền , nghĩa quân đã đánh phá các thành ấp của quân Ngô 
làm bọn chúng rất lo sợ.
- Quân Ngô cử 6000 quân đàn áp nên khởi nghĩa thất bại.Bà Triệu hi sinh trên núi Tùng
- Ý nghĩa:Khẳng định ý chí buất khuất của dân tộc
 III . BÀI TẬP 
 A.Tự luận
 1. Vì sao chính quyền đô hộ giữ độc quyền về sắt ?
 2. Tại sao nền kinh tế nước ta có những biểu hiện thay đổi ,phát triển ? 
 3. Vì sao người Việt vẫn giữ được những phong tục tập quán tiếng nói tổ tiên ?
 4. Việc nhân dân ta xây dựng đền thờ Bà Triệu nói lên điều gì ?
 B. Trắc nghiệm
 Em hãy chọn câu trả lời đúng
 Câu 1. Sau khi đàn áp được cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng, nhà Hán làm gì ?
 A. Vẫn giữ nguyên châu Giao.
 B. Sáp nhập châu Giao vào lãnh thổ châu khác.
 C. Tách riêng đất Âu Lạc ra để cai quản.
 D. Gộp thêm 3 tỉnh Trung Quốc vào châu Giao.
 Câu 2. Chính quyền đô hộ Hán nắm độc quyền ? 
 A. Muối.
 B. Sắt.
 C. Gạo.
 D. Ngọc trai.
 Câu 3. Kĩ thuật “dùng côn trùng diệt côn trùng” được nói đến trong sách ?
 A. Đại Nam thực lục.
 B. Đại Việt sử kí toàn thư.
 C. Nam phương thảo mộc trạng
 D. Thiên Nam ngữ lục.
 3 - Ýnghĩa: Cuộc kháng chiến thắng lợi , Lí Bí lên ngôi hoàng đế, lập nước riêng thể hiện tinh 
thần,ý chí độc lập 
3. Cuộc kháng chiến chống quân Lương xâm lược
* Thời Lý Bí lãnh đạo
- Diễn biến
- Tháng 5 – 545 quân Lương sang nước ta lần thứ 3.
- Lí Nam Đế nhiều lần đem quân chống trả quyết liệt do quân ta ít hơn nên phải rút lui để 
bảo toàn lực lượng.
- Năm 548 Lý Nam Đế mất
*Thời Triệu Quang Phục lãnh đạo
- Diễn biến:
 - Triệu Quang Phục chọn Dạ Trạch làm căn cứ k/c. Với lối đánh du kích đã đánh tan quân 
Lương xâm lược
- 550 Triệu Quang Phục lên ngôi vua (Triệu Việt Vương)
 - 20 năm sau , Lí Phật Tử cướp ngôi vua (Hậu Lí Nđế)
- 603 nhà Tùy tấn công Vạn Xuân, Lý Phật Tử bị bắt .
 III . BÀI TẬP 
 A. Tự luận
 1. Em có nhận xét gì về chính sách cai trị của nhà Lương đối với nước ta ?
 2. So sánh chính sách đô hộ của nhà Lương với các triều đại phong kiến Phương Bắc 
trước ?
 3. Việc Lí Bí xưng đế , đặt tên nước là Vạn Xuân có ý nghĩa gì ?
 B. Trắc nghiệm
 Em hãy chọn câu trả lời đúng
 Câu 1. Lí Bí phất cờ khởi nghĩa vào thời gian ?
A. Năm 542 C. Năm 544 
B. Năm 543 D .Năm 545 
Câu 2. Địa điểm Triệu Quang Phục chọn làm căn cứ kháng chiến chống quân Lương ?
A. Hát Môn C. Sa Nam
B. Dạ Trạch D. Tống Bình
 Câu 3. Sau khi lên ngôi hoàng đế, Lý Bí đặt tên nước là? 
 A. Vạn Xuân.
 B. Đại Việt.
 C. Đại Cồ Việt.
 D. Đại Ngu.
 Nội dung 4: ĐẤT NƯỚC TA TRONG CÁC THẾ KỶ VII - IX
 I/ MỤC TIÊU:
 1. Kiến thức:
 - Tình hình chính trị- kinh tế nước ta dưới ách đô hộ của nhà Đường 
 - Diễn biến, kết quả khởi nghĩa Mai Thúc Loan, Phùng Hưng
 2. Thái độ:
 5 C. An Đông đô hộ phủ.
 D. An Tây đô hộ phủ.
 Câu 2. Tên gọi thân thuộc của nhân dân khi gọi Mai Thúc Loan là
 A. Vua Mai
 B. Mai Hắc Đế.
 C. Vua Đế.
 D. Vua Hắc
 Câu 3. Trụ sở phủ đô hộ của nhà Đường đặt ở ?
 A. Tống Bình
 B. Cổ Loa
 C. Dạ Trạch
 D. Gia Ninh
 Nội dung 5 : NƯỚC CHAM- PA TỪ THẾ KỶ II ĐẾN THẾ KỶ X
I/ MỤC TIÊU:
 1- Kiến thức: 
 - Quá trình thành lập và phát triển của nước Cham-pa
 - Thành tựu nổi bật về kinh tế, văn hóa Cham -pa từ thế kỷ II đến thế kỷ X.
2- Thái độ: Giúp cho HS nhận thức sâu sắc người Chăm là một thành viên của đại gia đình 
các dân tộc Việt Nam.
3- Kỹ năng:
-Rèn luyện kĩ năng đọc bản đồ lịch sử, đánh giá, phân tích.
 II/TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM: 
 1. Qúa trình thành lập nhà nước Cham-pa độc lập
 * Trình bày được quá trình nước ChamPa độc lập ra đời
 - Thời Hán sau khi chiếm được Giao Chỉ,Cửu Chân quân Hán đánh xuống phía nam 
 ,chiếm đất của người Chăm cổ , sáp nhập vào quận Nhật Nam ,đặt ra huyện Tượng Lâm
 - Năm 192 – 193 Khu Liên lãnh đạo nhân dân Tượng Lâm nổi dậy giành độc lập, tự 
 xưng làm vua, đặt tên nước Lâm Ấp 
 - Nước Lâm Ấp tấn công các nước láng giềng mở rộng lãnh thổ , đổi tên nước là Cham- Pa
 2. Tình hình kinh tế, văn hóa Champa từ thế kỷ II đến thế kỷ X
* Trình bày được kinh tế, văn hóa Champa từ thế kỷ II đến thế kỷ X
 a. Kinh tế:
- Người Chăm biết sử dụng công cụ lao động bằng sắt, nguồn sống chủ yếu là nông nghiệp 
lúa nước
-Biết trồng các loại cây ăn quả, khai thác lâm thổ sản
- Biết dùng trâu bò để kéo cày, làm gốm ,đánh cá..
- Biết trao đổi mua bán với nhân dân các quận ở Giao Châu ,Trung Quốc , Ấn Độ 
b Văn hóa
- Có chữ viết riêng,theo đao Phật và đạo Bà La Môn.
- Hỏa táng người chết, ở nhà sàn, ăn trầu cau.
- Nghệ thuật kiến trúc điêu khắc rất đặc sắc.
- Người Chăm với các cư dân Việt có mối quan hệ chặt chẽ từ lâu đời
 7 Lương 
 Đường
III. Hãy nối dữ kiện cột A với cột B cho hợp lí ?
 Cột A Cột B Đáp án
 I. Sự thành lập và mở rộng nước A. Là thành viên của đại gia I với.
 Cham Pa đình các dân tộc Việt Nam II với
 II. Người Chăm B. Diễn ra trên cơ sở hoạt III với..
 III. Sự liên tiếp bùng nổ các cuộc động quân sự IV với..
 khởi nghĩa thời Bắc Thuộc C. Chứng tỏ sức sống mãnh 
 IV. Ý nghĩa việc nhân dân ta vẫn liệt của nền văn hóa Việt
 giữ được những phong tục tập quán D.Thể hiện tinh thần yêu 
 riêng nước của nhân dân ta 
 IV.Chọn từ,cụm từ thích hợp điền vào chỗ trống ?
 Dạ Trạch, năm 542, núi Tùng, năm 40, hỏa tảng
 1. Mùa XuânHai Bà Trưng dựng cờ khởi nghĩa
 2.Lăng Bà Triệu được xây dựng ở .
 3.Mùa xuânLý Bí phất cờ khởi nghĩa
 4.Triệu Quang Phục chọn .làm căn cứ kháng chiến chống quân Lương
 5. Người Chăm có tục.
 9