Giáo án Sinh học Lớp 9 - Chương II: Hệ sinh thái

 Chương II: HỆ SINH THÁI
 QUẦN THỂ SINH VẬT - QUẦN THỂ NGƯỜI
I. Quần thể sinh vật
1.Thế nào là một quần thể sinh vật
- Quần thể sinh vật là tập hợp những cá thể cùng loài, sinh sống trong 1 khoảng 
không gian nhất định, ở 1 thời điểm nhất định và có khả năng sinh sản tạo thành 
những thế hệ mới.
VD: Rừng phi lao dọc bờ biển Tuy Hòa
2.Những đặc trưng cơ bản của quần thể
- Tỉ lệ giới tính
- Thành phần nhóm tuổi
- Mật độ quần thể
III.ảnh hưởng của môi trường tới quần thể sinh vật
- Các điều kiện sống của môi trường như khí hậu, thổ nhưỡng, thức ăn, nơi ở... 
thay đổi sẽ dẫn tới sự thay đổi số lượng của quần thể.
II. Quần thể người
1. Sự khác nhau giữa quần thể người với các quần thể sinh vật khác
- Quần thể người có đặc trưng sinh học như những quần thể sinh vật khác, đó là 
đặc điểm giới tính, lứa tuổi, mật độ, sinh sản, tử vong.
- Quần thể người có những đặc trưng khác với quần thể sinh vật khác ở những đặc 
điểm như: pháp luật, chế độ hôn nhân, văn hoá, giáo dục, kinh tế...
2.Đặc điểm về thành phần nhóm tuổi của mỗi quần thể người
 (HS tự đọc)
3.Tăng dân số và phát triển xã hội
- Tăng dân số tự nhiên là kết quả của số người sinh ra nhiều hơn số người tử vong.
- Phát triển dân số hợp lý là tạo được sự hài hòa giữa kinh tế và xã hội, tài nguyên 
môi trường của đất nước nhằm đảm bảo chất lượng cuộc sống của mỗi cá nhân, gia 
đình và toàn xã hội.
* Câu hỏi và bài tập
Câu 1. Lấy ví dụ chứng minh các cá thể trong quần thể hỗ trợ, cạnh tranh lẫn nhau.
Câu 2. Vì sao quần thể người lại có một số đặc trưng mà quần thể sinh vật khác 
không có?
Câu 3.Vì sao dân số tăng thì môi trường bị ô nhiễm và nguồn tài nguyên thiên 
nhiên bị khai thác cạn kiệt? HỆ SINH THÁI
I.Thế nào là một hệ sinh thái?
- Hệ sinh thái bao gồm quần xã và khu vực sống của quần xã (gọi là sinh cảnh).
- Trong hệ sinh thái, các sinh vật luôn tác động qua lại với nhau và tác động với 
nhân tố vô sinh của môi trường tạo thành 1 hệ thống hoàn chỉnh và tương đối ổn 
định.
- Một hệ sinh thái hoàn chỉnh gồm các thành phần:
+ Nhân tố vô sinh
+ Nhân tố hữu sinh:
 *Sinh vật sản xuất
 *Sinh vật tiêu thụ: bậc 1, bậc 2, bậc 3...
 *Sinh vật phân huỷ.
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
1.Chuỗi thức ăn: 
 - Chuỗi thức ăn là 1 dãy gồm nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. 
Mỗi loài sinh vật trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích phía trước, 
vừa bị mắt xích phía sau tiêu thụ.
- Có 2 loại chuỗi thức ăn: chuỗi thức ăn mở đầu là cây xanh, chuỗi thức ăn mở đầu 
là sinh vật phân huỷ.
2. Lưới thức ăn:
- Các chuỗi thức ăn có nhiều mắt xích chung tạo thành 1 lưới thức ăn.
- Lưới thức ăn hoàn chỉnh gồm 3 thành phần: SV sản xuất, Sv tiêu thụ, SV phân 
huỷ.
* Câu hỏi và bài tập
Câu 1. Thế nào là hệ sinh thái? Cho ví dụ. Hệ sinh thái hoàn chỉnh gồm những 
thành phần nào?
Câu 2. Thế nào là chuỗi thức ăn? Cho ví dụ 1 chuỗi thức ăn điển hình.
Câu 3. Thế nào là lưới thức ăn? Một lưới thức ăn hoàn chỉnh gồm những thành 
phần nào?