Giáo án Ngữ văn Lớp 8 - Tuần 22 - Trường THCS Hùng Vương

 MÔN NGỮ VĂN 8 - TUẦN 22 
Tiết Tên bài dạy Ghi chú 
85 Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh 
 Ôn tập về văn bản thuyết minh Khuyến khích HS tự học 
86 Ngắm trăng 
87 Đi đường 
88 Câu cảm thán 
 . 
 ( Các em ghi bài từ phần này – nếu tiết nào đã học rồi thì không ghi ) 
 Tiết 85: THUYẾT MINH VỀ MỘT DANH LAM THẮNG CẢNH 
I.Giới thiệu một danh lam thắng cảnh: 
 1. Tìm hiểu ví dụ: ( SGK trang 33,34) 
Văn bản: “Hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn” 
- Hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn là di tích nằm giữa lòng Hà Nội . 
+ Hồ Hoàn Kiếm: nguồn gốc hình thành, sự tích những tên hồ. 
+ Đền Ngọc Sơn: nguồn gốc và quá trình xây dựng đền, vị trí và cấu trúc đền. 
- Cần có những kiến thức về địa lí, lịch sử, văn hóa, nét đặc biệt về di tích đó,... 
- Muốn có những tri thức trên ta phải đọc sách báo, tra cứu, quan sát, hỏi han, ghi 
chép... 
- Bố cục bài viết: 
+ Thiếu phần mở bài. 
+ Sắp xếp theo trình tự không gian. 
+ Chưa có phần giới thiệu về vị trí, diện tích , độ sâu, màu nước của hồ , quang 
cảnh quanh hồ. 
- Phương pháp thuyết minh: nêu định nghĩa , giải thích, .. . 
 2. Ghi nhớ: ( SGK trang 34) 
 II.Luyện tập: 
 Bài tập 1. Lập lại dàn ý bố cục bài giới thiệu “ Hồ Hoàn Kiếm và Đền Ngọc 
Sơn” 
 1.Mở bài: Giới thiệu khái quát về hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn. 
2.Thân bài: 
 Ngữ văn 8 – Tuần 22 1 
 3.Tìm hiểu văn bản: 
 a. Hai câu thơ đầu: 
 - Hoàn cảnh ngắm trăng đặc biệt : 
 + Trong tù. 
 + Không rượu, không hoa ( điệp từ “ vô” ) để thưởng lãm, khơi gợi nguồn thi 
hứng. 
 - Tâm trạng Bác : biết làm thế nào? bối rối, xốn xang . 
 Yêu thiên nhiên, rung động mãnh liệt trước đêm trăng đẹp. 
 b. Hai câu thơ cuối: 
 - Cấu trúc đăng đối : 
 Nhân – song – minh nguyệt 
 Nguyệt – song – thi gia 
 - Nhân hoá : trăng như người bạn tri kỉ . 
 -> Cả người và trăng đều chủ động tìm đến giao hòa với nhau. Người và trăng 
thực sự là tri kỉ của nhau. 
 - Người tù Hồ Chí Minh với tâm hồn của một nhà thơ vẫn tự do, luôn hướng về 
cái đẹp. 
III. Tổng kết: 
1.Nghệ thuật: 
+ Bài thơ tứ tuyệt giản dị mà hàm súc ; vừa mang màu sắc cổ điển, lại vừa mang 
tinh thần hiện đại. 
2. Ý nghĩa văn bản: 
Bài thơ thể hiện sự tôn vinh cái đẹp của tự nhiên, của tâm hồn con người bất chấp 
hoàn cảnh ngục tù. 
 *Hướng dẫn tự học: 
 1. Bài vừa học: 
 - Học thuộc văn bản, nội dung ghi vở. 
 - Nắm vững nội dung bài. 
 - Tìm đọc tập Nhật ký trong tù. 
 2 .Bài sắp học: Đi đường 
 - Đọc văn bản, chú thích. 
 - Tìm hiểu các câu hỏi 2,3,4 SGK trang 40. 
 . 
 Ngữ văn 8 – Tuần 22 3 
 1.Nghệ thuật: Bài thơ tứ tuyệt với kết cấu chặt chẽ, lời thơ tự nhiên, bình dị, gợi 
hình ảnh và giàu cảm xúc. 
 2. Ý nghĩa văn bản: 
Bài thơ viết về việc đi đường gian lao, từ đó nêu lên triết lí về bài học đường đời, 
đường cách mạng: vượt qua gian lao sẽ tới thắng lợi vẻ vang. 
 *Hướng dẫn tự học: 
 1. Bài vừa học: 
 - Học thuộc văn bản, nội dung ghi vở. 
 - Nắm vững nội dung bài. 
 2 .Bài sắp học: Câu cảm thán 
 - Tìm hiểu ví dụ phần I. SGK trang 42. 
 . 
 Tiết 88 : CÂU CẢM THÁN 
I. Đặc điểm hình thức và chức năng của câu cảm thán: 
 1. Tìm hiểu ví dụ: (SGK trang 43) 
 Câu cảm thán có trong đoạn trích: 
 a. Hỡi ơi lão Hạc! 
 b.Than ôi ! 
 - Đặc điểm hình thức: có những từ ngữ cảm thán hỡi ơi, than ôi và kết thúc bằng 
 dấu chấm than. 
 - Các câu này dùng để bộc lộ trực tiếp cảm xúc của người nói (viết). 
 2. Ghi nhớ : (SGK trang 44) 
II. Luyện tập: 
 Bài tập 1. 
 Tất cả các câu trong đoạn trích không phải đều là câu cảm thán . Chỉ có các câu sau 
là câu cảm thán vì có từ cảm thán ( gạch chân). 
 a. Than ôi ! Lo thay! Nguy thay! 
 b. Hỡi cảnh rừng ghê gớm của ta ơi! 
 c. Chao ôi, có biết đâu rằng: hung hăng hống hách  của mình thôi. 
 Bài tập 2. Tất cả các câu đều bộc lộ tình cảm, cảm xúc nhưng không phải là câu 
cảm thán. Vì không có đặc điểm hình thức của kiểu câu này (từ cảm thán và dấu 
chấm than). 
 a. Lời than của người nông dân dưới chế độ phong kiến. 
 Ngữ văn 8 – Tuần 22 5