Đề thi chọn học sinh giỏi Ngữ văn Lớp 9 - Năm học 2015-2016 - Trường THCS Nguyễn Thị Định (Có đáp án)

 TRƯỜNG THCS
NGUYỄN THỊ ĐỊNH
 ĐỀ THI MÔNCHỌN : HỌCNGỮ SINH VĂN GIỎI 9 LỚP 9 NĂM HỌC 2015 - 2016
 MÔN : NGỮ VĂN 
 (Thời gian làm bài 150 phút, không kể thời gian phát đề)
 Câu 1. (3.0 điểm)
 Em hãy phát hiện và nêu tác dụng của các biện pháp tu từ trong bài thơ 
 "Tiếng thu" của Lưu Trọng Lư (không cần viết bài văn phân tích):
 Em không nghe mùa thu Em không nghe rừng thu,
 Dưới trăng mờ thổn thức? Lá thu kêu xào xạc,
 Em không nghe rạo rực Con nai vàng ngơ ngác
 Hình ảnh kẻ chinh phu Đạp trên lá vàng khô?
 Trong lòng người cô phụ?
 Câu 2. ( 3.0 điểm):
 Câu chuyện: Cậu bé và cây si già
 Bờ ao đầu làng có một cây si già. Thân cây to, cành lá sum sê, ngã xuống 
 mặt nước. Một cậu bé đi ngang qua. Sẵn con dao nhọn trong tay, cậu hí hoáy 
 khắc tên mình lên thân cây. Cây đau điếng, nhưng cố lấy giọng vui vẻ, hỏi cậu:
 - Chào cậu bé. Tên cậu là gì nhỉ?
 - Cháu tên là Ngoan.
 - Cậu có cái tên mới đẹp làm sao!
 Mặt cậu bé rạng lên. Cậu nói:
 - Cảm ơn cây.
 - Này, vì sao cậu không khắc tên lên người cậu? Như thế có phải tiện hơn 
 không? – Cây hỏi.
 Cậu bé rùng mình, lắc đầu:
 - Đau lắm, cháu chịu thôi!
 - Vậy, vì sao cậu lại bắt tôi phải nhận cái điều cậu không muốn?
 (Theo Trần Hồng Thắng)
 Khi nội dung câu chuyện được khép lại cũng chính là lúc một bài học làm 
 người có ý nghĩa sâu sắc được mở ra. Em hãy viết một bài văn nghị luận về bài 
 học đó.
 Câu 3. ( 4.0 điểm):
 “Cảnh ngày xuân” (trích Truyện Kiều – Nguyễn Du) là bức tranh thiên 
 nhiên, lễ hội mùa xuân tươi đẹp, trong sáng.
 -------------------------Hết ------------------------
 (Đề thi gồm có 01 trang) Câu 2. (3,0 điểm) 
 Yêu cầu :
 Đây là một đề bài mang tính chất mở nên có sự đòi hỏi cao về tính sáng tạo của 
người làm bài. Thí sinh có thể có rất nhiều cách trình bày khác nhau miễn là giải quyết 
được yêu cầu mà đề bài đặt ra. Hướng dẫn chấm chỉ định hướng một số yêu cầu cơ bản 
như sau: 
 a. Về kiến thức: 
 - Trên cơ sở nắm diễn biến và mối liên hệ của các sự việc, thí sinh cần xác định 
được bài học toát lên từ câu chuyện đặc biệt là ở lời thoại cuối cùng của nhân vật cây si: 
“Vậy, vì sao cậu lại bắt tôi phải nhận cái điều cậu không muốn?”. Bài học đó là: những gì 
mà bản thân mình không muốn thì đừng bắt người khác phải nhận ( thí sinh có thể có 
nhiều cách diễn đạt khác nhau về nội dung bài học).
 - Thí sinh phải xác định được nội dung bài học được rút ra từ câu chuyện chính là 
vấn đề nghị luận mà người làm bài phải triển khai thông qua hệ thống luận điểm, luận cứ 
và các phép lập luận. Vấn đề nghị luận ấy có thể được triển khai bằng nhiều luận điểm và 
luận cứ khác nhau miễn là có sức thuyết phục. Sau đây là một số gợi ý:
 + Từ câu chuyện thí sinh có thể xác định được trong cuộc sống, có nhiều điều mà 
bản thân mình không muốn nhận ( sự đau đớn, khổ đau, mất mát, bất hạnh...). Và dù vẫn 
có lúc không tránh được nhưng bản thân mỗi người không ai mong những điều đó đến 
với mình. 
 + Không nên đem lại cho người khác những điều mà mình không muốn (nỗi đau 
đớn, khổ đau, sự mất mát hay bất hạnh) dù vô tình hay cố ý.
 + Không được ích kỷ hay thờ ơ, dửng dưng, vô tình trước hậu quả của những lời 
nói hay hành động mà chính bản thân mình đã gây nên đối với người khác và phải biết 
đặt mình trong hoàn cảnh của người khác để thấu hiểu, sẻ chia và thông cảm 
 + Mỗi con người không chỉ biết đem lại niềm vui, niềm hạnh phúc cho bản thân 
mà còn cần biết đem lại cho người khác niềm vui, niềm hạnh phúc
 + Bài học rút ra cho bản thân trong quan hệ với người khác.
 b. Về kỹ năng:
 + Có kỹ năng xác định được vấn đề nghị luận.
 + Hiểu đúng yêu cầu của đề, biết làm một bài văn nghị luận trong đó có sự kết 
hợp một cách nhuần nhuyễn các phép lập luận như giải thích, chứng minh, phân tích, 
bình luận 
 + Có kỹ năng triển khai luận điểm, luận cứ, bố cục sáng rõ, diễn đạt trôi chảy, không 
mắc lỗi về dùng từ, đặt câu, chính tả. * Lưu ý:
 - Các thang điểm chi tiết khác giám khảo căn cứ vào thực tế bài làm để xác định.
 - Thí sinh có thể có nhiều cách lập luận khác nhau miễn là hợp lý. 
- Đặc biệt trân trọng những bài viết giàu cảm xúc, lập luận sắc sảo, mạch lạc, 
chặt chẽ, thể hiện sự phát hiện, khám phá mang tính chiều sâu.