Bài giảng Vật lý Lớp 7 - Chủ đề 1: Sự nhiễm điện do cọ xát. Hai loại điện tích - Đào Thị Hiệp

 Chủ đề 1: 
SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT.
 HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH.
 Ghi 
 bài
 Giáo viên – ĐÀO THỊ HIỆP Vì sao có hiện tượng sấm sét? Vì sao bóng đèn điện 
lại sáng lên khi đóng công tắc? Vì sao tóc lại bị lược nhựa 
hút và nhiều vấn đề khác như là tại sao chuông điện hoạt 
động được. Sử dụng điện như thế nào để đảm bảo an toàn 
v.v sẽ được tìm hiểu ở chương 3: ĐIỆN HỌC K
 + - 
 A
 K B À I 1 7 :
SỰ NHIỄM ĐIỆN 
 DO CỌ XÁT Các xe chở bồn
xăng khi chạy
trên đường 
thường có một sợi dây 
xích sắt nối từ vỏ bồn
xăng thả lê xuống mặt 
đường,
giải thích? Sau đó dùng miếng vải khô cọ xát 
 vào thước nhựa rồi lần lượt làm như 
 trên. Xem có hiện tượng gì xảy ra 
 không? Vải khô Bài 17 :Sự Nhiễm Điện Do Cọ Xát
I.Vật Nhiễm Điện
 1.Thí nghiệm 1
 2.Kết luận 1:
 * có khả năng đẩy * không đẩy và
 không hút
 * có khả năng hút * vừa đẩy vừa hút
 Nhiều vật sau khi bị cọ xát cócác khả năng hút vật 
 khác. Bài 17 :Sự Nhiễm Điện Do Cọ Xát
I.Vật Nhiễm Điện
 Thí nghiệm 2
 Chuẩn bị một mảnh phim nhựa chưa cọ 
 xát,sao cho khi chạm bút thử điện vào 
 miếng tôn thì đèn của bút không sáng Sau đó dùng mảnh 
 len cọ xát mảnh 
phim nhựa nhiều lần 
 và hãy quan sát kĩ 
bóng đèn của bút thử 
 điện khi chạm vào 
 tôn ??? Bài 17 :Sự Nhiễm Điện Do Cọ Xát
I.Vật Nhiễm Điện
Thí nghiệm 2
Kết luận 2
Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả năng làm.. sáng
bóng đèn bút thử điện. Bài 17 :Sự Nhiễm Điện Do Cọ Xát
I.Vật Nhiễm Điện
- Nhiều vật sau khi cọ xát có khả năng hút các vật 
 khác. 
- Nhiều vật khi bị cọ xát có khả năng làm sáng bóng 
 đèn của bút thử điện.
- Các vật bị cọ xát có khả năng hút các vật khác hoặc 
 có thể làm bóng đèn của bút thử điện sáng.Các vật đó 
 gọi là các vật nhiễm điện hay các vật mang điện tích. 
II.Vận Dụng C1:Lược và tóc cọ xát => lược và 
 tóc đều nhiễm điện => lược hút 
 kéo tóc thẳng ra. C3:Gương ,kính,màn hình tv cọ xát với khăn 
lau khô=> nhiễm điện vì thế hút các hạt bụi ở 
gần. Trong các phân xưởng dệt vải, người ta thường 
treo những tấm kim loại đã bị nhiễm điện ở trên cao. 
Việc làm đó có tác dụng gì? Biết rằng trong xưởng dệt 
có nhiều bụi vải bay lơ lửng.
 Trong các phân xưởng dệt vải thường có 
nhiều bụi vải bay lơ lửng trong không khí, những 
bụi vải này có hại cho sức khỏe của công nhân. 
Những tấm kim loại nhiễm điện có tác dụng hút các 
bụi vải làm cho không khí trong xưởng dệt ít bụi 
hơn. Một số ứng dụng thực tế
 Dùng một tờ giấy để gần màn hình của tivi 
hoặc máy vi tính, tờ giấy bị hút vào. Do màn 
hình khi sử dụng đã bị nhiễm điện. Vì vậy khi 
làm việc lâu dài ở gần màn hình thì có hại cho 
sức khoả . Ta cần lưu ý:
+ Khi sử dụng máy tính phải để mắt cách màn 
hình ít nhất 50cm.
+ Không làm việc liên tục quá lâu trên máy tính
+ Dùng kính chắn màn hình (glass filter). -
 -
- I. Hai loại điện tích:
Thí nghiệm 1 (hình 18.1)
2. Trải hai mảnh nilông xuống mặt bàn, dùng miếng len cọ xát chúng 
nhiều lần. Cầm thân bút chì nhấc lên, quan sát xem chúng hút nhau hay 
đẩy nhau.
 Miếng len Sau khi cọ xát hai mảnh nilông đẩy nhau. I. Hai loại điện tích:
 Nhận xét: Hai vật giống nhau, được cọ xát như nhau thì mang 
 điện tích cùng loại và khi được đặt gần nhau thì chúng đẩy.. nhau.
Thí nghiệm 2 (hình 18.3)
 Bố trí thí nghệm như hình 18.3, trong đó thanh nhựa sẫm màu được cọ 
 xát bằng vải khô và được đặt vào trục quay. Đưa đầu thanh thủy tinh đã 
 được cọ xát bằng mảnh lụa lại gần đầu đã được cọ xát của thanh nhựa 
 sẫm màu. Quan sát xem chúng đẩy hay hút nhau.
 Sau khi cọ xát thanh nhựa bị thanh thủy tinh hút. I. Hai loại điện tích:
Kết luận:
Có hai.. loại điện tích. Các vật mang điện tích cùng loại thìđẩy.. 
nhau, mang điện tích khác loại thì hút.. nhau.
 Quy ước: 
 Điện tích của thuỷ tinh khi cọ xát vào lụa là điện tích dương (+).
 Điện tích của thanh nhựa sẫm màu khi cọ xát vào vải khô là điện 
 tích âm (-).
C1: Đặt thanh nhựa sẫm màu lên trục quay sau khi đã cọ xát bằng vải 
khô. Đưa mảnh vải khô này lại gần đầu thanh nhựa được cọ xát thì 
chúng hút nhau. Biết rằng mảnh vải cũng bị nhiễm điện, hỏi mảnh 
vải mang điện tích dương hay điện tích âm? Tại sao?
Mảnh vải khô đã nhiễm điện tích dương, vì nó hút thanh nhựa, 
mà nhựa khi cọ xát với vải khô đã nhiễm điện tích âm. III. Vận dụng:
 C2: Trước khi cọ xát có phải mỗi vật đều có điện tích dương và điện 
 tích âm hay không? Nếu có thì chúng tồn tại ở những loại hạt nào cấu 
 tạo nên vật?
Trước khi cọ xát mỗi vật đều có điện tích dương và điện tích âm. 
Các điện tích dương tồn tại ở hạt nhân nguyên tử, còn các điện tích 
âm tồn tại ở các êlectrôn chuyển động xung quanh hạt nhân. III. Vận dụng:
C4: Sau khi cọ xát, vật nào trong hình 18.5b nhận thêm êlectrôn, vật 
nào mất bớt êlectrôn? Vật nào nhiễm điện dương, vật nào nhiễm 
điện âm.
 Thước nhựa nhiễm điện âm do nhận thêm êlectrôn.
 Mảnh vải nhiễm điện dương do mất bớt êlectrôn
 Mảnh vải
 +- -
 +- + - - -
 +- - + + +
 +- - + - +-
 +- + + +
 Thước nhựa -
 +- - +- - +- +- - +-
 +- +- +- +- +-
 Sau khi cọ xát
 Trước khi cọ xát Hình 18.5 b Bài 18.2. Trong mỗi hình 18.2 (a, b, c, d) các mũi tên đã cho chỉ lực 
tác dụng (hút hoặc đẩy) giữa hai vật mang điện tích. Hãy ghi dấu 
điện tích chưa cho biết của vật thứ hai.
 A B C D
 a) b)
 E F G H
 c) d)